Biofarmlab » Czym jest glebowa sieć pokarmowa?

Żeby zrozumieć glebową sieć pokarmową zacznijmy od pojęcia "sieć pokarmowa". Wszyscy wiemy, co to jest łańcuch pokarmowy, na którego końcu stoimy my - ludzie. Gdy spojrzymy trochę dokładniej zauważymy, że rzadko który organizm je tylko jedną rzecz. Ludzie również. Więc w rzeczywistości struktura przypomina raczej sieć niż łańcuch.

W glebie również istnieje sieć pokarmowa. To żywa tkanka gleby złożona z owadów, dżdżownic i wielu mikroskopijnych organizmów takich jak grzyby i bakterie. Dr Eleine Ingham bada glebowe organizmy od ponad czterech dekad. Wespół z innymi naukowcami odkrywa zależności między nimi oraz roślinami.

Glebowa sieć pokarmowa może być określana jako glebowy mikrobiom. Tak jak ludzie mają swój mikrobiom odpowiedzialny za np. trawienie pożywienia czy odporność tak gleba także ma mikrobiom rozkładający materie organiczną i uwalniający substancje odżywcze dla roślin. Tak natura karmi rośliny od miliardów lat. Głównymi grupami organizmów tworzących glebową sieć pokarmową są bakterie, archeony, grzyby, protisty i nicienie. W odpowiednich proporcjach wpływają na siebie nawzajem i rośliny tworząc bogate ekosystemy takie jak wielkie puszcze. Zastanawialiście się kiedyś jak las może być najbardziej produktywnym ekosystemem na świecie bez potrzeby nawożenia ani pestycydów? Odpowiedź leży w biologii gleb. Ze zdrowym mikrobiomem gleba potrafi dostarczyć roślinom wszystkie potrzebne składniki wraz z ochroną przed szkodnikami, suszą lub powodziami. Glebowa sieć pokarmowa jest dosłownie systemem operacyjnym natury.

Niestety my ludzie zniszczyliśmy glebową sieć pokarmową w niemal wszystkich glebach jakie uprawiamy. Powodując zachwianie równowagi. W czego wyniku cierpią rośliny. Orka jest podstawową przyczyną tego problemu ponieważ niszczy większe organizmy takie jak grzyby i protisty wytrącając sieć pokarmową z równowagi. Powoduje to zawieszanie się systemu. Składniki odżywcze nie są już dostępne dla rośli a ochrona przed chorobami znacznie osłabiona. Przed rewolucją przemysłową ludzie używali wołów i koni do orania pól. Współczesne traktory rozwijają moc 400 i więcej koni mechanicznych, więc powodują o wiele większe szkody. Użycie środków chemicznych tylko potęguje problem. Dobrą wiadomością jest fakt, że jesteśmy w stanie odzyskać równowagę sieci pokarmowej w ciągu zaledwie kilku miesięcy. Zyski są wielorakie, zarówno dla środowiska jak i rolników.

Ze zrównoważoną siecią pokarmową rolnicy mogą całkiem zrezygnować ze sztucznych nawozów. Nie ma potrzeby korzystać z pestycydów ponieważ naturalny system operacyjny chroni rośliny przed atakami. Herbicydy używane do niszczenia chwastów również mogą być eliminowane, gdyż chwasty rosną tylko tam gdzie glebowa sieć pokarmowa nie jest zrównoważona.

Odrestaurowanie glebowej sieci pokarmowej oznacza wielkie oszczędności dla rolników. Powoduje też znaczne zwiększenie plonów. W niektórych przypadkach rolnicy pracujący z dr Elaine Ingham zanotowali wzrost produkcji o ponad 200%. To dlatego, że mikroorganizmy umożliwiają roślinom przyswajanie substancji odżywczych pochodzących z materii organicznej i z cząstek mineralnych gleby. Tak jest. Glina, iły, piaski, głazy i kamienie zawierają pierwiastki potrzebne roślinom a bakterie i grzyby potrafią je wydobyć. Roślina może kontrolować proces zamiany tych substancji na przyswajalne. Oznacza to, że roślina ma dostęp do minerałów jakie potrzebuje i dokładnie wtedy kiedy trzeba. Tak optymalizujesz plony i maksymalizujesz dochód.

Obecność dobrze zbilansowanej sieci pokarmowej powoduje też całą masę pozytywów dla środowiska. Ludzkość boryka się z wieloma problemami. Spójrzmy jak niektóre z nich są związane z glebą. Najoczywistszym jest erozja gleb. FAO [Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa] uważa, że zostało nam ok 60 zbiorów zanim cała jaką uprawiamy zostanie zniszczona. Niektóre badania dowodzą, że może być ich tylko 30. Glebowa siec pokarmowa zabezpiecza gleby przed erozją od wiatru i wody przez budowanie struktury.

Innym zagrożeniem jest tzw. załamanie ekologiczne. ONZ szacuje, że populacja owadów spadła o 57% od roku 1989. Populacja ptaków w Europie spadła o 1/3 przez ostatnie 15 lat. Użycie pestycydów jest określane przez ONZ jako główna przyczyna wymierania owadów. Zdrowa sieć pokarmowa zabezpiecza rośliny przed atakami szkodników, przez co nie potrzebne jest użycie trujących substancji.

Kolejnym zagrożeniem dla egzystencji ludzkiej jest zmiana klimatu. Szczęśliwie gleba jest w stanie magazynować ogromne ilości węgla w ciałach mikroorganizmów. A także w megaorganizmach. Największy organizm żyjący na świecie to grzyb zasiedlający glebę w stanie Oregon w USA. Określa się, że ma między 2 - 8 tyś. lat i złożony jest głównie z węgla. Odtwarzając sieć pokarmową możemy zatrzymać zmiany klimatu i uratować naszą planetę.